Toghcháin na gComhairlí Áitiúla
Bíonn toghcháin áitiúla ar siúl in Éirinn gach cúig bliana chun comhairleoirí a thoghadh mar ionadaithe poiblí ar údaráis áitiúla. Bhí na toghcháin áitiúla is deireanaí ar siúl Dé hAoine, 7 Meitheamh 2024.
Tá 31 Údarás Rialtais Áitiúil in Éirinn, Comhairlí Cathrach agus Comhairlí Cathrach ina measc. Roinntear gach comhairle contae agus cathrach ina dtoghlimistéir áitiúla. Bíonn líon sonrach suíocháin chomhairle i ngach toghlimistéar áitiúil atá le líonadh sa toghchán. Tá 166 toghlimistéar in Éirinn agus toghann gach ceann díobh comhairleoirí. Tá 949 comhairleoir le toghadh go náisiúnta.
Déanann comhairleoirí áitiúla cinntí beartais ar an leibhéal áitiúil i réimsí ar nós: pleanáil, bóithre, trácht, tithíocht, seirbhísí comhshaoil, caitheamh aimsire, forbairt pobail; feidhmeanna foirmiúla cathartha; ról ginearálta ionadaíochta agus maoirseachta; agus rannpháirtíocht saoránach/an phobail.
Ullmhú chun vóta a chaitheamh i dtoghchán áitiúil
Beidh ort seiceáil ar dtús an bhfuil tú i dteideal vóta a chaitheamh i dtoghchán áitiúil. Beidh ort seiceáil ar dtús an bhfuil tú i dteideal vóta a chaitheamh i dtoghchán áitiúil.
- Os cionn 18 mbliana d’aois
- I do chónaí sa toghlimistéar áitiúil
- Liostaithe ar Chlár na dToghthóirí
Chun a fháil amach an bhfuil d’ainm ar an gclár toghthóirí, féadfaidh tú
- Seiceáil ar líne ar checktheregister.ie, nó
- É a fhiosrú ag oifig an údaráis áitiúil
Nuair a chomhlíonann tú na critéir incháilitheachta, is féidir leat clárú le haghaidh vótála nó do shonraí a thabhairt cothrom le dáta ar www.checktheregister.ie.
Seolfar cárta faisnéise vótaíochta chuig do sheoladh ar a mbeidh sonraí do stáisiúin áitiúil vótála. Ní gá duit do chárta faisnéise vótaíochta a thabhairt leat nuair a théann tú chuig an stáisiún vótála chun vóta a chaitheamh. Ba chóir duit, áfach, cineál bailí aitheantais phearsanta a thabhairt leat, amhail pas, ceadúnas tiomána, cárta seirbhísí poiblí, nó cárta aitheantais fostaí nó mic léinn ar a bhfuil grianghraf. Glactar le cineálacha eile aitheantais freisin, amhail cárta creidmheasa nó teastas breithe, fad is atá doiciméad eile agat ar a dhearbhaítear do sheoladh sa dáilcheantar. B’fhéidir nach n-iarrfar cruthúnas aitheantais ort, ach má iarrfar ort é, ní mór duit é a thaispeáint.
Vóta a chaitheamh i dtoghchán áitiúil
Nuair a shroichfidh tú do stáisiún vótála, iarrfar d’ainm agus do sheoladh ort. ou may also be asked for a valid form of I.D. If polling station staff are satisfied with your identity, and your name is on the Register of Electors, they will stamp a ballot paper and give it to you. Tabhair do pháipéar ballóide anonn chuig an mbothán vótála príobháideach.
Beidh liosta ainmneacha, in ord aibítre, ar an bpáipéar ballóide, chomh maith le suaitheantas na bpáirtithe agus íomhá de gach iarrthóir. Beidh bosca in aice le hainm gach iarrthóra, ar thaobh na láimhe deise. Marcálfaidh tú do rogha vóta do gach iarrthóir sa bhosca sin.
Scríobhfaidh tú ‘1’ sa bhosca in aice le hainm an chéad iarrthóra is rogha leat, agus, más maith leat, ‘2’ sa bhosca in aice le do dhara rogha, ‘3’ sa bhosca in aice le do tríú rogha, agus mar sin de.
- Nuair a scríobhann tú ‘1’ in aice le hiarrthóir, is ionann sin agus a rá ‘Is mian liom vóta a chaitheamh don iarrthóir seo.’
- Nuair a scríobhann tú ‘2’ in aice le hiarrthóir, is ionann sin agus a rá ‘Mura dteastaíonn mo vóta ón gcéad iarrthóir is rogha liom mar gur toghadh iad nó go ndearnadh iad a eisiamh ón gcomhaireamh, is mian liom mo vóta a thabhairt don dara hiarrthóir seo.’
- Nuair a scríobhann tú ‘3’ in aice le hiarrthóir, is ionann sin agus a rá ‘Mura dteastaíonn mo vóta ón gcéad iarrthóir ná ón dara hiarrthóir is rogha liom, is mian liom mo vóta a thabhairt don tríú hiarrthóir seo.’
Tugann an córas vótála seo raon leathan roghanna duit. Féadfaidh tú go leor iarrthóirí difriúla a roghnú, agus iad a mharcáil in ord tosaíochta. Féadfaidh tú do rogha a léiriú le haghaidh a mhéad nó a laghad iarrthóirí agus is mian leat. Is fútsa atá sé.
Ar gach páipéar ballóide, bí cinnte go dtosaíonn tú le ‘1’, ansin ‘2’, ansin ‘3’ agus mar sin de. Chun a chinntiú go gcomhairtear do vóta, bí cinnte do roghanna a mharcáil chomh soiléir agus is féidir. Mura dteastaíonn uait uimhir a chur le gach iarrthóir ar an bpáipéar ballóide, caithfear an bosca in aice le hainm na n-iarrthóirí nach bhfuil tú ag caitheamh vóta ar a son a fhágáil folamh. Ná cuir aon mharc eile ar an bpáipéar ballóide. Má chuireann, d’fhéadfaí a mheas go bhfuil do vóta neamhbhailí/millte agus nach gcomhairfí é.
Má tá lagú radhairc ort, beidh Teimpléad Páipéir Ballóide ar fáil i ngach stáisiún vótála agus is féidir leat é sin a úsáid chun do vóta a chaitheamh. Tá tuilleadh eolais ar ár leathanach faoi Vótáil Inrochtana.
Má tá lagú radhairc ort, beidh Teimpléad Páipéir Ballóide ar fáil i ngach stáisiún vótála agus is féidir leat é sin a úsáid chun do vóta a chaitheamh.
Bíonn an Ceann Comhairimh i ngach údarás áitiúil freagrach as a dtoghchán áitiúil féin a bhainistiú. Íocann gach údarás áitiúil as costas a dtoghchán féin a reáchtáil. Tá tuilleadh eolais ar an gcaoi a dtoghtar comhairleoirí ar ár leathanach Comhaireamh mo vóta
Cé is féidir a thoghadh mar chomhairleoir áitiúil?
Tá aon duine atá os cionn 18 mbliana d’aois agus cláraithe mar vótálaí incháilithe lena dtoghadh chuig Rialtas Áitiúil seachas Airí Rialtais, Airí Stáit, Baill den Gharda Síochána agus d’Óglaigh na hÉireann agus grúpaí áirithe d’fhostaithe poiblí. I measc na gcúiseanna a d’fhéadfaí duine a dhícháiliú, tá gan airgead a íoc atá dlite d’údarás áitiúil agus ciontuithe cúirte agus téarmaí príosúnachta áirithe.
Eolas ilteangach faoi vótáil
Féach ar eolas ilteangach faoi vóta a chaitheamh i dtoghcháin in Éirinn.